Als jij en ik er even voor gaan zitten, noemen we zo twintig redenen waarom de topspelers zoveel sterker zijn dan wij, de gewone stervelingen. Maar wat telt er nu echt aan? Waar zit 'm dat verschil tussen 0.6 en 1.6? Zijn het al die details bij elkaar opgeteld? Winnen ze hier 0.01 en daar 0.01, en de lijst met details is eindeloos lang? Of zijn er aspecten van het spel waarin de topspelers met tienden tegelijk afstand van ons nemen? Ik ga eens een poging doen om de vier categorieën te noemen, waarin de 1.6-ers zich werkelijk onderscheiden van de 0.6-ers. En ik kan je verzekeren dat dit geen fictie is. Daarom noem ik het F.A.C.T.
Focus.
Er valt nogal wat onder die noemer. Niet alleen de gewone concentratie: het negeren van de juffrouw met de drankjes en het jochie met z'n zakje chips. En je tegenstander natuurlijk, die zit te wiebelen op z'n stoel of met veel kabaal z'n keu bijwerkt. Focus, dat is het maken van het punt, niet een aspect van het punt. Als je de positie bekijkt en denkt "Dit moet echt dun... heel erg dun" , dan is de kans groot dat je dat deel van het probleem oplost, maar de carambole mist. Knap geraakt, maar te lang. Focus is niet altijd: inzoomen op het detail. Het is ook vaak: uitzoomen, en het hele plaatje zien.
Focus is: niet spelen op een denkbeeldig, ideaal biljart, maar op dit biljart, met eigenschappen die je misschien tot wanhoop drijven, maar je moet het ermee doen. Een goede focus wil zeggen dat je accepteert wat de tafel doet, zonder je ertegen te verzetten. Iedereen weet het, maar soms moeten we het weer eens horen: je kunt met een tafel in discussie gaan, maar dat win je niet. De tafel gaat zich nooit ofte nimmer aanpassen aan jouw verwachtingspatroon of diamond systeem, dus moet jij je aanpassen aan de tafel.
Attitude.
Driebanden, dat is een genot om te doen. Soms. Iedereen heeft een goede attitude, als de zon schijnt. Serietje maken, de ene lekkere, natuurlijke lijn na de andere, drie ballen midden op tafel. Of eentje in de hoek, zo groot als een meloen. Wie geniet er niet van? Maar dat duurt nooit lang. Dat is de vrijdagmiddag-borrel, niet de werkweek. Attitude wordt belangrijk als de ballen tegen de band liggen, als de klos er niet uit lijkt te kunnen. Als je dat moeilijke punt fantastisch raakt en je mist op een haar. Als de tegenstander een paar abc-tjes opraapt, en dan alweer iets onmogelijks voor je achterlaat.
Driebanden is soms helemaal geen genot. Het kan een kwelling zijn, en de mannen van 1.6 hebben een veel hogere pijngrens dan wij. Wie sterker wil worden, heeft een dikke huid en een harde kop nodig. Met de instelling van een topspeler ben je altijd "in het nu". Je bent niet meer bezig met die domme fout die je in de vorige beurt gemaakt hebt. Je beslissingen worden niet beïnvloed door het scorebord. Je speelt een wedstrijd punt voor punt, met je volle aandacht.
Choice (of shot).
Welke oplossing je kiest, heeft net zoveel te maken met karakter als met talent. De natuurtalentjes maken vaker en sneller de juiste keuze (al zien ze wel vaak een klos over het hoofd). Maar de werkpaarden halen de showpaarden maar al te vaak in, op de lange duur. Je kunt aan de kwaliteit van je beslissingen werken: zelfstudie, lessen, vallen, opstaan en koppig blijven. Alle kennis die je nodig hebt ligt op straat, of liever gezegd: staat online. Vaak blijven de talenten steken in hun ontwikkeling; en menig topspeler van vandaag deed er 20 jaar over om met een compleet en uitgebalanceerd speelplan aan tafel te komen.
Stootbeeldkeuze, dat is een "conditio sine qua non". Superconcentratie en een voorbeeldige techniek helpen niet, als je te vaak de verkeerde oplossing blijft spelen. Leer bij: in de biljartzaal of op Kozoom en YouTube. Mijn tip: als de positie echt moeilijk is, experimenteer er dan op los! Dezelfde oplossing (die 4 % kans heeft) telkens opnieuw proberen, dat rendeert niet.
Je kunt stootbeeldkeuze niet los zien van positiespel, en "vervolg" is voor de moderne driebandenspeler een soort zuurstof, een levensvoorwaarde. De torenhoge moyennes van de laatste jaren zijn niet het gevolg van het oplossen van moeilijke problemen, maar van het vermijden ervan.
Techniek.
Heb je jezelf wel eens zien spelen? In de spiegel, of, beter nog, op video? Ik ben bepaald geen Jae Ho Cho, Murat Coklu of Pedro Piedrabuena, jij waarschijnlijk ook niet. En dus is het even schrikken, als we onszelf terugzien. We hebben meer bewegende delen dan een Rolex. Geloof me, als wij ketsen ligt dat niet aan het krijt. De spelers in de top 20 van de wereld staan stuk voor stuk stil, en ze stoten recht af. De een heeft een wat hogere fysieke discipline dan de ander, de een oogt wat eleganter dan de ander. Maar allemaal hebben ze geleerd dat een keu naar voren en naar achteren gaat. Nooit van links naar rechts. Nooit op en neer. Als je die principes negeert, dan saboteer je je eigen ontwikkeling, zo simpel is het.
De kwaliteit van de afstoot, ook al zo belangrijk. Het bepaalt hoe lang de speelbal zich z'n opdrachten herinnert. Rolt je speelbal willoos van band naar band, of stuur je hem weg met marsorders? Kijk eens naar Merckx, Dong Koong Kang of Sanchez. Hun speelbal heeft aangeduid effect, ook als ze amper snelheid gebruiken. In tempo weet de speelbal nog wat hem verteld is, na de vijfde of zesde band.
Misschien is dat wel de meest blijvende erfenis van de legende, Raymond Ceulemans: zijn compromisloze techniek. Z'n probleemoplossend vermogen en positiespel waren ooit groots, maar zijn nu achterhaald. Wat blijft: veertig jaar lang heeft hij aangetoond dat kaarsrecht afstoten en als een rots aan tafel staan rendement heeft. Dat het zo moet. Zal ik je eens wat vertellen? Zo moet het nog steeds. Kijk toch eens naar die foto! Dat is een cursus op zich.
Vier keer 0.25, dat is een vol punt. Het verschil tussen 0.6 en 1.6. En hoe haal ik de 2 gemiddeld, vraag je? Als genie geboren worden, en dan trainen, trainen, trainen.