Driebanden
ISTANBUL - De wereld van Semih Sayginer, één van de grote sterren van het mondiale biljarten, ziet er vandaag de dag weer heel anders uit dan pakweg vijf jaar geleden. De nu 55-jarige Turkse baltovenaar, zoals hij vaak wordt genoemd, werd in 1999 Europees kampioen en in 2003 wereldkampioen driebanden, maar trok zich zo'n tien jaar geleden terug uit het mondiale circuit voor een lange stop in zijn carrière. Sayginer, die in onmin leefde met de toenmalige Turkse bond, trok de showbusiness in en kreeg grote bekendheid in zijn land als zanger, door tv-optredens, trad op als entertainer, soms voor zalen met honderden mensen en verdween vrijwel helemaal van het biljartpodium. Ruim twee jaar geleden, toen het mondiale driebanden een nieuw tijdperk betrad, keerde Semih terug naar de sport waar zijn hart ligt. ,,Ik zag dat er eindelijk een toekomst was weggelegd voor biljarters om als profsporter te leven'', zei hij bij toen hij zijn come-back aankondigde. De terugkeer naar de top is ingezet. Semih Sayginer klom door sterke optredens in toernooien op naar de vijfde plaats van de wereldranglijst en heeft de ambitie om als boegbeeld van het Turkse biljarten weer snel grote internationale toernooien te winnen.
Hij gaat deze week (woensdag 21 augustus tot en met zaterdag 24) met de wereldtop van start in de 3 Cushion Survival Masters in Istanbul, een toernooi dat wordt georganiseerd door Kozoom in nauwe samenwerking met de UMB, de wereldbond. Het wordt de eerste Survival Masters in Europa na een succesvolle start in het land waar het spelformaat (vier spelers tegelijk in één partij met speciale regels) is ontstaan. Kozoom sprak in de aanloop naar de Survival met de Turkse magiër van het biljart: over zijn sport, de toekomst van het biljarten, zijn privéleven en de internationale ontwikkelingen. ,,We hebben al grote stappen gezet, maar het kan nog beter en aantrekkelijker, om onze sport op tv te promoten.''
Kozoom/Frits Bakker: De korte zomerstop voorbij, klaar voor een nieuwe start deze week met de Survival Masters in eigen land, de eerste Survival in Europa. Hoe kijk je uit naar het toernooi voor eigen publiek?
Semih Sayginer: Ik heb er heel veel zin in om na mijn terugkeer uit New York in mijn eigen Istanbul te spelen. Ik voel me heel goed, heb de jetlag van New York snel verwerkt en ik heb mezelf goed kunnen voorbereiden voor de Survival met dagelijkse, lange trainingen. We hebben, mijn vrouw Senay en ik, privé in de maanden maart, april en mei niet zo'n prettige tijd gehad door fysieke problemen van mijn vrouw. Daarom heb ik besloten om naar New York te gaan met het doel om veel partijen te spelen. Ik ben tevreden over mijn resultaten, maar heb helaas niet kunnen winnen. Mijn partij tegen Torbjörn liep in zijn voordeel na een hoge serie toen de beslissende fase inging, maar we weten allemaal dat het niveau heel dicht bij elkaar ligt en dat je soms de controle over een partij verliest zonder er zelf iets aan te kunnen doen.
Kozoom/FB: Hoe heb jij de eerste Survival toernooien ervaren? Vind je het leuk om te spelen in dit formaat, is de tactiek heel anders?
SS: Ja, het is anders natuurlijk, niet een één-tegen-partij, maar met vier spelers. Ik houd er wel van. Als je goed of slecht speelt in een gewone partij, is dat hetzelfde als in een partij met vier spelers. De opdracht voor jezelf is: zo veel mogelijk scoren en het moeilijk maken voor de tegenstander die na jou speelt. Het format is prettig, maar in zo'n sterk veld kan iedereen winnen en verliezen.
Semih Sayginer: Blij met de eerste Europese Survival in Turkije, ik speel het systeem graag, maar iedereen kan winnen en verliezen
Kozoom/FB: Hoe kijk je terug op het vorige jaar, 2018, en de start van 2019: heel veel sterke toernooien gespeeld, vaak in de top 4 of top 8, een finaleplaats in een World Cup: ben je tevreden?
SS: Het was een goed jaar, 2018, maar eigenlijk had ik na dat jaar waarin ik terug was op weg naar de top meer verwacht in het opzicht van: meer winnen. Ik heb mezelf in de strijd gegooid met de wereldtop na een stop van zeven-en half jaar. Het nieuwe jaar, 2019, heeft nog niet de progressie laten zien die ik had verwacht. Ik zoek geen excuus, maar er zijn dingen gebeurd in ons leven, van mijn vrouw Senay Gürler en mij, die mijn ritme en concentratie hebben verstoord. We zijn verhuisd vanuit Bodrum, dat 800 kilometer van Istanbul ligt, terug naar Istanbul, nadat we daar anderhalf jaar hebben gewoond. We voelden ons daar thuis, maar hebben toch besloten om ons huis te verhuren. In Istanbul hebben we een paar appartementen, die we verhuren. Wij hebben nu een huis met tuin gehuurd, omdat we een Duitse herder hebben, die we de ruimte willen geven. We wonen nu op een mooie locatie, dicht bij het nieuwe vliegveld. Het is net alsof we er op vakantie zijn en de hond vindt het prachtig. Het huis in Bodrum verhuren we nu aan een bekende componist, die veel mooie muziek heeft geschreven.
Kozoom/FB: Je liefde voor Senay is heel intens en belangrijk voor je. Ze reist ook bijna overal mee naartoe. Wat kun je vertellen over jullie relatie?
SS: Mijn vrouw heet Senay Gürler, ze heeft een dochter van 36, Duygu, haar kleindochter heet Simya. We hebben elkaar vijf-en-half jaar geleden leren kennen en leven sinds die tijd samen. Ze wist niets van biljarten en vindt het nu prachtig om naar te kijken en mensen te leren kennen. Ze is heel belangrijk voor me. We hebben het geweldig samen en ik hou heel veel van haar. We zijn niet officieel getrouwd, maar dat hoeft ook niet. De relatie is heel hecht. Vanaf we elkaar kennen, is ze van biljart gaan houden. Zelf heeft Senay als actrice vaak opgetreden in actiefilms en tv-series. Ze is ook bekend als een van de beste voice-overs voor commercials, zoals Turkish airlines en voor tv-kanalen. Ze is beroemd met haar stem in Turkije. Voordat we elkaar ontmoetten, kende ze mij van tv, maar ze had geen idee van mijn sport. Ik heb haar geleerd om zelf te spelen en van het spel te genieten. Nu vindt ze het prachtig. Ze houdt van het spel en alle mensen er omheen die ze ontmoet op toernooien. Senay kan nu zelf ook aardig biljarten, ze maakt al punten over 5 banden en heeft een mooie afstoot, zoals ik, (lacht)
Kozoom/FB: Tijdens toernooien dit jaar liep ze ongelukkig, met een stok. Zijn de fysieke problemen inmiddels voorbij?
SS: Zelfs nu nog niet helemaal, maar het gaat beter. Senay is op 31 maart in ons huis in Bodrum met haar voorhoofd op het tv-toestel gevallen. Daar heeft ze problemen aan overgehouden aan nek en hoofd. Het ging al een beetje beter, toen we op het Europees kampioenschap in Brandenburg waren. Ik zag op de dag dat ik de halve finale moest spelen, dat ze er slecht uitzag en moeite had met spreken. De avond daarvoor was ze van de trap gevallen, waardoor ze veel pijn aan haar voet had. Ze kon heel lang niet zelfstandig lopen, alleen met een stok of met mijn ondersteuning. Al deze fysieke problemen hebben meer dan 5 maanden geduurd en ze is nog steeds niet helemaal versteld.
Semih met zijn vrouw Senay, haar dochter Duygu en kleindochter Simya
Kozoom/FB: Hoe kijk jij zelf, sportief gezien, naar de Semih van 2019 in vergelijking met de Semih van de voorgaande jaren en je come-back in het circuit?
SS: Het eerste jaar van mijn come-back, na die zeven jaar waarin ik ben gestopt vanwege het slechte bestuur en beleid van de Turkse federatie, was hoopgevend. Ik speelde mooie wedstrijden tegen spelers uit de wereldtop, ik won, ik verloor, speelde af en toe domme wedstrijden, maar ik gaf mezelf de tijd om terug te keren naar de top. Dit jaar zijn de privé omstandigheden van invloed geweest om verder door te groeien. Ik doe er alles aan om partijen en uiteindelijk ook toernooien te winnen door veel wedstrijden te spelen en veel te trainen met Tayfun, Murat Tüzül en anderen in de Max biljartclub, de grootste van Istanbul. Ik voel dat de kracht, de kwaliteit en het vertrouwen er zijn, nu is het tijd om te gaan winnen.
Kozoom/FB: Twee jaar geleden zei je in een interview: vanaf nu zet ik alles op een leven als profbiljarter. Wat betekent dat voor jou? Heb je nog tijd voor andere zaken, zoals optredens, activiteiten in de show-business waar een deel van je leven lag?
SS: In mijn vroegere jaren, voor de lange stop, was ik biljarter, maar kon ik er niet van leven. Ik was dus geen profspeler. Ik deed er veel andere dingen bij, zoals speaker bij evenementen, zingen, televisie, shows. Het was onmogelijk te leven van het geld dat ik met biljarten verdiende. Goed geld verdienen was alleen weggelegd voor de Europeanen. Spelers uit Nederland, België, Duitsland, Frankrijk konden met teams in veel landen in een league spelen en werden goed betaald. Maar eigenlijk is dat belachelijk, biljarters die in vier, vijf verschillende landen moeten spelen om ervan te kunnen leven. Wij, de Turken, Grieken, spelers uit andere werelddelen, kregen die kansen niet. Ik heb zelf wel negen jaar in de Nederlandse competitie gespeeld, omdat ik ook wilde profiteren. Als je dat niet deed, kon je in die jaren een paar duizend euro verdienen door een World Cup te winnen of wereldkampioen te worden. Maar niemand wint 7 World Cups en zelfs dan kon je er nog niet van leven. Daarom was het onmogelijk om profbiljarter te zijn. Dat heeft ook meegespeeld in de beslissing om te stoppen. Ik zag geen toekomst om van mijn sport te leven. Toen er een nieuw tijdperk kwam bij de UMB, met meer prijzengeld, betere toernooien, en mensen dankzij Kozoom over de hele wereld konden meekijken, werd het voor mij aantrekkelijk om terug te komen en te proberen me op een echte, professionele carrière te richten. Ik heb tegen mezelf gezegd: kom aan, Semih, grijp je kans, er is licht aan het eind van de tunnel. Wij konden eindelijk als profsporters gaan leven.
Semih Sayginer: Elke wedstrijd tegen een andere topspeler is onvoorspelbaar
Kozoom/FB: Je staat in de top vijf op de wereldranglijst nu, wat zijn je ambities voor komend seizoen? Wat is er nodig om nog verder door te groeien?
SS: Ik kan alleen zeggen dat ik er alles voor zal doen, keihard werken, veel trainen en me voorbereiden op toernooien. Ik wil winnen en mezelf verder verbeteren. Maar top vijf zijn is geen garantie in biljarten. Wedstrijden tegen andere topspelers zijn onvoorspelbaar, daarom is het onmogelijk om verwachtingen uit te spreken. We zijn met tien, vijftien topspelers, die allemaal een groot toernooi kunnen winnen. En omdat het niveau zo dicht bij elkaar ligt, is niets voorspelbaar.
Kozoom/FB: Wat je zegt is: als Jaspers, Blomdahl, Merckx, Caudron, Zanetti, Coklu, Tasdemir en andere topspelers tegen elkaar spelen, kan niemand zeggen wie zal winnen. Dat maakt het zo boeiend, want iedereen is kwetsbaar. Je kan na drie beurten met 30-0 voor staan, maar ook met 30-0 achter staan. Elke speler, hoe goed ook, heeft zijn ups en downs. De speler die een slechte partij wint, kan een toernooi winnen.
SS:Het gaat er om hoe een partij zich ontwikkelt: de posities, een beetje geluk, een beetje ongeluk, één van de twee spelers die een geweldige serie maakt en een fantastische partij speelt. Kijk naar Eddy Merckx in New York. Hij was in zijn twee laatste partijen door niemand te stoppen, met 4-5 gemiddeld. Maar we weten ook allemaal: het kan in een volgende partij niet goed lopen en dat hij één gemiddeld speelt. Ik won van Dick Jaspers in La Baule met 40-25 in zes beurten, maar de volgende partij speelde ik slecht en lag ik uit de World Cup. Ik speelde tegen Frédéric Caudron in Blankenberge en ging uit op 40-28. Hij maakte een ongelooflijke 12 in de nabeurt na een slechte start van zijn partij. En ik verloor de shoot-out door een slechte acquit, omdat ik zo lang op mijn stoel had moeten zitten en mijn gevoel kwijt was. Dat bedoel ik: we spelen allemaal wel eens geweldige partijen en series, maar voor hetzelfde geld op dezelfde dag een heel slechte partij. Ik kan wel verwachtingen hebben van mijn seizoen, maar het ligt aan zo veel omstandigheden. Vorm, gevoel, hoe het spel loopt voor jou en voor je tegenstander, focus, hoe loopt de tafel: niemand weet aan het begin hoe het verloop zal zijn en wie de winnaar. Ik weet dat het voor iedereen moeilijk is om mij te verslaan, maar ik speel ook partijen, waarin ik niet kan winnen. Driebanden is een moeilijk, grillig en onvoorspelbaar spel, maar daarom houden wij ook zo van deze sport.
Kozoom/FB: De nieuwe start na de zomer is in het biljartbolwerk Istanbul. Hoe staat het Turkse biljarten er eigenlijk voor met zo veel sterke spelers en mooie toernooien met honderden deelnemers?
SS: Het gaat op alle vlakken veel beter dan vijf, tien jaar geleden. De beste jaren van het Turkse driebanden waren van het eind van de jaren 90 tot 2004, 2005 met de opkomt en doorbraak van Tasdemir, Coklu, Yüksel en Cenet. Door slecht besturen is het daarna slechter gegaan, maar gelukkig zijn we met het huidige bestuur weer op de goede weg. Ik hoop dat mijn come-back daar ook aan heeft meegeholpen. Ik weet dat ik mensen kan motiveren. Zowel als ik spreek voor een zaal van 1000 mensen als in het biljarten. Spelers als Coklu, Tasdemir, Cenet zijn de laatste jaren beter geworden, vooral omdat we in een betere periode zijn gekomen. We winnen toernooien, we zijn wereldkampioen landenteams met Cenet en Coklu, jonge spelers zijn op komst, grote toernooien in eigen land. Ik heb veel vertrouwen dat we verder blijven groeien onder leiding van dit bestuur. En ik ben blij dat we nu in ons land ook de eerste Survival Masters in Europa organiseren.
Semih Sayginer, twee weken geleden in New York met de dochter van Michael Kang, eigenaar van het Carom Cafe
Kozoom/FB: Hoe belangrijk is het voor jou om fysiek in een goede conditie te zijn? Doe je veel fysieke trainingen naast de training op het biljart?
SS: Ik moet bekennen dat ik twee jaar geleden voor het laatst naar een sportschool ben geweest. Dat voel ik aan mijn lichaam, dat niet meer is wat het is geweest. Ik moet dringend meer aan fysieke trainingen gaan doen. Alleen elke dag met de hond wandelen is niet genoeg. Biljarters moeten een goede conditie hebben om mentaal en fysiek fit te zijn in lange, zware partijen. Ik heb me voorgenomen om weer naar de sportschool te gaan (glimlacht).
Kozoom/FB Bevalt het leven als profbiljarter met het vele reizen en de vele toernooien?
SS: Het is af en toe vermoeiend, maar het is mijn werk. Als ik dit niet zou willen, reizen naar toernooien over heel de wereld, dan moet ik een winkel beginnen in Istanbul en altijd thuis zijn. Het nieuwe tijdperk vergt veel inspanningen. Wij hebben het gewild en moeten niet klagen. Het is mijn job en ik houd ervan om overal te spelen.
Kozoom/FB: Is er bijvoorbeeld deze zomer nog tijd geweest voor een korte vakantie?
SS: De zomer was te vol met toernooien om een korte stop voor onszelf te plannen. We hebben Blankenberge gespeeld, Porto, New York, alles kort op elkaar. En nu eerst de Survival en een week later de LGU Cup in Korea. In vroeger jaren hadden we in de zomer het Crystal Kelly toernooi en daarna twee maanden niets. Maar het is zoals het is nu. Ik zou zelf wel een korte stop willen in de zomer, zoals iedere sporter zijn rust moet hebben. Stel je voor dat voetballers, tennissers en andere sporters het ene grote toernooi na het andere zouden spelen zonder te rusten. We spelen 5 Survivals, 7 World Cups, WK, Europees kampioenschap, invitatietoernooien. De kalender is zo vol, dat we gemiddeld twee toernooien per maand spelen. Dat laat weinig tijd over voor rust. Het mooiste zou zijn, dat we als profsporters ons geld konden verdienen in tien maanden en twee maanden rust konden nemen over een jaar.
Kozoom/FB: Met welke spelers ga je vaak om tijdens de grote toernooien: spelers uit de wereldtop, Turkse spelers? Of is de focus zo gericht op biljarten, dat daar weinig tijd voor is?
SS: Ik heb de nauwste contacten met Dani Sánchez, die ik als een echte vriend beschouw, maar als het kan, als de schema's van de wedstrijden het toelaten, spreken we vaak met elkaar: met Torbjörn, Dick, Marco, Eddy, met de Turkse spelers onder elkaar. We zijn concurrenten, maar de sfeer is heel goed in toernooien.
Kozoom/FB: Hoe zie jij de ontwikkeling van driebanden in de komende drie tot vijf jaar? De moyennes schieten omhoog, de kalender is aantrekkelijk en goed gevuld, het prijzengeld is spectaculair gestegen. Driebanden is dankzij tv en internet in heel de wereld te volgen. Hoe zie jij de toekomst voor de huidige professionele biljarter bij de UMB voor de komende jaren?
SS: De situatie in het mondiale biljarten is gelukkig voor iedereen beter geworden, met meer kansen voor alle spelers, meer grote toernooien, meer prijzengeld. Ik heb mijn keuze gemaakt om voor de UMB te spelen en ik voel me daar heel goed thuis. De wereldfederatie heeft stappen gezet en het lijkt erop dat we de goede kant opgaan. Maar pas op, er is nog veel werk te doen op het gebied van de ontwikkeling van onze sport. We moeten ons realiseren dat we door de huidige situatie in gevaar kunnen komen. Voor het grootste deel van het geld zijn we afhankelijk van Korea met zijn vele tv-uitzendingen, sponsors, clubs en spelers. Het gevaar is: als we het geld uit Korea verliezen, ziet het er slecht uit voor de komende jaren. We moeten die gevaren onder ogen zien. Het kan zo maar dat er betere, organiserende partijen komen: laten we zeggen, vandaag kan het de PBA zijn, morgen een andere organisatie, die in plaats van de UMB of Kozoom erin slagen het geld van Korea binnen te halen. Daar dreigt het gevaar. Wat ik eigenlijk bedoel, is dat we als UMB moeten zorgen voor betere settings, betere podia en arena's voor tv-toernooien zoals ze nu in Korea worden getoond. Als we ons daar niet in verbeteren, kunnen we in toekomst misschien de interesse van de tv-stations kwijt raken voor de World Cups en kampioenschappen. Daar maak ik me zorgen over. We mogen niet tevreden zijn met wat we al hebben bereikt. De besturen van UMB of CEB niet en ook de spelers niet. We hebben alle know-how nodig om het beter te organiseren voor tv, want wat we nu zien aan settings, is nog niet is zoals het zou moeten zijn. We spelen de World Cups meestal in sporthallen, dat ziet er op rc slecht en amateuristisch uit. De World Cups in Blankenberge en Porto en de Survival Masters zijn wel prachtig voor mooie tv-producties. Als we onszelf professioneel noemen, dan moeten we op dat vlak verbeteren. We mogen niet de belangstelling kwijtraken van tv-kanalen uit Korea, waar een groot deel van het geld vandaan komt in de wereld van driebanden. Dat heeft niets te maken met het bekritiseren van organisatoren van toernooien, of Kozoom en UMB, of wie dan ook. Het is de waarheid die we moeten zien. Ik bedoel te zeggen: nu doen we iets dat er een beetje professioneler uitziet. Maar we moeten zorgen dat we er naar de buitenwereld toe, met meer uitstraling van de arena's, met live-commentaren, interviews professioneler uitzien. We hebben nu het geld, vergelijkbaar met veel andere sporten, maar we moeten nog veel doen om nog meer professionaliteit uit te stralen. Dat is waar we ons allemaal voor moeten inzetten.
Semih Sayginer tijdens een van de World Cups: betere settings, meer uitstraling om driebanden optimaal te promoten op tv.
Semih Sayginer, in twee tijd na een lange stop terug in de top vijf van de wereld
Semih met zijn vrouw Senay en de Duitse herdershond Gece (Turks voor nacht)