Je hoeft niet zoveel verstand van politiek te hebben om te kunnen zien dat zowel extreem linkse als extreem rechtse mensen niet al te snugger zijn. Ze negeren goede argumenten uit het "andere" kamp, en daarmee maken ze zichzelf deel van het probleem, niet van de oplossing. Zwart/wit denken is makkelijk, denken in nuances kost inspanning.
In de tientallen jaren oude discussie over muziek bij biljartwedstrijden is het niet veel anders. De simpele zielen zitten uiterst links en uiterst rechts. Ik zal de beide kampen gemakshalve een naam geven: de linkerflank noemen we Rouwdienst in de Kerk, de rechter noemen we Carnaval in Rio.
De aanbidders van Stilte zijn boos om ieder krakend snoeppapiertje, ieder woord dat niet wordt gefluisterd en iedere stoelpoot die hoorbaar schuift op het parket. Concentratie is heilig, het publiek dient zich onhoorbaar en onzichtbaar te maken. Bent u verkouden, blijf dan thuis. We willen de volle en eerbiedige aandacht op het moeilijke, serieuze driebanden.
De feestvierders vinden die stilte bij biljartwedstrijden juist funest. Dat jaagt het publiek weg. De spelers moeten zich niet aanstellen, concentratie zit van binnen. Lekkere muziek tijdens de wedstrijden geeft sfeer, en als de muziek hard genoeg staat, hoor je het gepraat van de mensen niet meer: perfect toch? We willen een zaal waarin volop gepraat en gelachen en vooral gedronken wordt. De kassa heeft immers het laatste woord.
De waarheid ligt in het midden, dat behoeft amper betoog. De eerbiedige stilte - twee uur lang - is niet meer van deze tijd. Maar harde muziek is nog even onverenigbaar met het karakter van de biljartsport als het altijd geweest is.
De concentratie van een driebandenspeler is anders dan die van een darter of schaker. De eerste gedijt in een heksenketel, de tweede in doodse stilte. De één doet vrijwel alles met z'n lichaam, de ander met z'n brein. Wij, biljarters, zijn een soort hybride. We moeten binnen veertig seconden een reeks intelligente beslissingen nemen, en die vervolgens met grote precisie uitvoeren. Het valt soms niet mee om onze twee krachtbronnen te synchroniseren, en het laatste wat we nodig hebben is afleiding.
Muziek (als alles goed gaat) is een prima middel om afleiding te voorkomen. Het gepraat van de mensen "verdrinkt" erin, personeel kan drankjes brengen en glazen halen zonder dat het stoort. Een beetje geroezemoes werkt als vloerbedekking, en dat is een veel betere ondergrond voor biljarten dan een harde houten vloer. Of stilte.
Muziek (onhandig gebruikt) kan vreselijk storend werken. De verkeerde muziek, te harde muziek, soms kan het een speler als een graat in z'n keel zijn.
- Wat is het juiste volume, voor achtergrondmuziek bij biljartwedstrijden?
Iedere zaal is anders, de akoestiek speelt een rol, dus al doende leert men. Een vuistregel: de arbiters moeten verstaanbaar blijven voor het publiek, en de conversaties tussen de toeschouwers moeten niet verstaanbaar zijn voor de spelers. De volumeknop van de muziek werkt eigenlijk ook als de volumeknop van het publiek. Hoe stiller je de zaal maakt, hoe meer stilte je van de toeschouwers vraagt. Hoe luider de muziek, hoe meer vrijheid je ze geeft. En die vrijheid wordt altijd genomen.
- Welke muziek is ongeschikt als achtergrond bij biljarten?
Er valt nogal veel af. de vuistregel is hier, dat alles wat aandacht vraagt, ongeschikt is. Dat staat helemaal los van de "kwaliteit" van de muziek. Je bent niet op zoek naar een felgekleurde Salvador Dali aan de muur, je wilt behang. Dus: jazz, zwaar-klassiek, house, rap, heavy metal, hiphop, reggae, dat is allemaal te specifiek, te veel gericht op een klein deel van het publiek. Twaalf mensen zijn blij, 88 zitten zich te ergeren. Wat werkt dan wel? Easy listening, middle of the road, hits die niet al te recent zijn, muziek die iedereen kent en makkelijk kan negeren.
- Zijn er nog meer valkuilen?
Jazeker. Vaak heeft een zaal maar een beperkte catalogus van (digitale) muziek, en zelfs het aardigste nummer wordt vervelend als je het die dag voor de zesde keer hoort. Dus, als je een vierdaags evenement in huis hebt, dan is een muziekbestand van drie uur echt onvoldoende.
- Is radio een goed alternatief, bijvoorbeeld een "easy-listening"- kanaal?
Nee. De nieuwsberichten (twee of vier keer per uur) leiden erg af, zoals alle gesproken woord. Nog veel storender dan het nieuws: de radio-reclames, een keer of acht per uur. Die zijn echt erger dan ebola.
De tijden zijn veranderd, de topspelers van vandaag zijn meer gehard dan die van vroeger. De LG-Cup in Seoul, niet zo lang geleden, werd gespeeld in een druk winkelcentrum. Mensen liepen af en aan, het was rumoerig en chaotisch, maar D.K.K., Caudron, Jaspers en Blomdahl gaven geen krimp en speelden prima.
De atletiek leert ons dat de winnaar van de marathon meestal een lach op z'n gezicht heeft, en dat de nummers twee en drie meer dood dan levend over de streep komen. World Cup winnaars die net 40 punten hebben gemaakt in 18 beurten, die hebben nooit last gehad van de herrie. Ze gaan er gewoon beter mee om dan wij.