Wanneer heb ik voor het laatst zitten kijken naar de finale van een World Cup, EK of WK, en tegen mezelf gezegd: "Dat was saai"? Ik kan het me niet heugen. Het is nou eenmaal altijd boeiend. Wel denk ik regelmatig: "Dat was prachtig, maar het was te snel voorbij".
Onze toptoernooien zitten goed in elkaar, and we hebben niet te klagen over het getoonde niveau. Maar soms heb je het gevoel dat de tijd rijp is om de regels en formats wat bij te stellen. Het spel ontwikkelt zich, en soms werken oude regels niet meer zo goed als vroeger. Of het is omdat de tijd verandert, en het publiek andere eisen is gaan stellen. De biljart-bestuurders zijn gelukkig niet meer zo star en aartsconservatief als vroeger. Ze hebben geleerd dat een verandering lang niet altijd betekent dat je ongelijk bekent. Het toont eerder aan dat je de vinger aan de pols houdt.
In mijn optiek is het met name de laatste dag van grote toernooien, die wat aanpassingen behoeft. Niets drastisch, wel kleine verbeteringen. Twee stuks:
1) De gelijkmakende beurt in finales? Afschaffen.
2) De halve finales en de finale tot 50 punten.
Ik verzin even een mogelijke finale van een World Cup, enkel ter illustratie. We zijn in Ho Chi Minh city, en Nguyen of Tran of Ma staat in de finale (ik had ook kunnen zeggen "Bursa", met Semih of Tayfun of Murat). De toeschouwers hebben het bijna niet meer. Als hun favoriet nu ook nog wint, dan volgt er een gejoel en gefluit en applaus, dat wordt oorverdovend....
Maar helaas, dat mag niet. Hun held is begonnen, en hij maakt het 40e punt. Iedereen respecteert de gedragscode van het biljarten. De tegenstander heeft recht op stilte tijdens zijn gelijkmakende beurt. Dus de vreugde moet wachten.
Voormalig wereldkampioen Danedbjörn Caunettipers (we kennen hem allemaal, en we zien hem graag spelen) moet er nog 6, maar hij mist na 4 punten. Opnieuw blijft het publiek kalm. Wie gaat er nou applaudisseren en juichen als een grote kampioen mist? Dat is onbeschoft. Dus opnieuw is er geen uitbarsting van vreugde.
We bestelen onze eigen sport, we maken geweldige momenten onmogelijk.
Ik heb vaak gezegd en geschreven dat ik een voorstander ben van de gelijkmakende beurt, en dat is echt niet veranderd. Het is een eerlijk instrument, voor in de competitie, en in iedere ronde van een individueel kampioenschap, behalve de finale. De laatste minuut van een World Cup moet maar om één ding draaien: de winnende carambole. Als een speler die maakt, dan mag hij zijn keu in de lucht steken want hij heeft gewonnen. Klaar. Laat het publiek maar uit hun bol gaan.
Welke prijs zouden we betalen voor die spelregelwijziging? De "keuzetrekstoot" wordt een stukje belangrijker, dat is eigenlijk alles. Ik heb daar niet zo'n moeite mee. Het is geen kop of munt maar een vaardigheid. Als je de trekstoot meer dan 50 % van de keren wint, dan is dat een kwaliteit.
Geen serie van 28, maar met vijf keer een 7 kom je er ook
Tweede voorstel: 50 punten in plaats van 40, op de laatste dag. Daarvoor moeten we even terug naar de dagen van de sets van 15. Waarom hebben we die ooit afgeschaft? Vanwege de toernooischema's. De UMB wil dat toernooien volgens een voorspelbaar tijdschema verlopen, en gelijk hebben ze. Dat is onmogelijk met het setsysteem. Als je in dezelfde ronde een snelle speler hebt die zijn partij wint met 15-5, 15-7, 15-1, en een trage speler die wint met 14-15, 15-13, 12-15, 15-14, 15-13, dan kijk je aan tegen een tijdverschil van twee uur! En ja, we hebben nog steeds snelle en trage spelers, dat probleem is door de shot clock niet opgelost (een schaakklok zou in elk opzicht beter zijn).
Dus de sets werden afgeschaft, en we gingen naar 40 punten spelen. Heel hanteerbaar en overzichtelijk. Maar hoe verder het toernooi vordert, hoe hoger de moyennes. En hoe hoger de moyennes, hoe (relatief) korter 40 punten wordt. Voor de huidige topspelers is dat geen middellange afstand meer, maar een sprint. Sinds 2013 zijn er 29 "majors" gespeeld, en de langste finale duurde 26 beurten. De gemiddelde lengte van die 29 finales was 17.68 beurten.
Die drie partijen op de zondag zijn vaak het beste wat driebanden te bieden heeft. Waarom willen we dat die hoogtepunten in onze sport na een uur weer voorbij zijn?
We hebben tijd zat, op die slotdag. De vier halvefinalisten zijn onveranderlijk zo goed dat ze met gemak tot 50 punten kunnen spelen. De wedstrijden worden er eerlijker door. Een speler die snel op achterstand wordt gezet kan nog eens terugkomen. Er is meer ruimte voor één van de mooiste facetten van het driebanden: de hoge serie. En het is nog steeds allemaal klaar in twee uurtjes. Vijftig punten op de slotdag? Ik zie er, eerlijk waar, alleen maar voordelen in.