Jan Carl was jarenlang degene die wedstrijden van de Carom Tour en later de Sang Lee Memorial op video vastlegde, en van commentaar voorzag. Meestal had hij wel een goede speler naast zich (Min Jae Pak, Ira Lee, Robert Raiford), maar de laatste zin van de uitzending kwam altijd van hem:
"This is Jan Carl signing off, hoping your next kiss has nothing to do with billiards."
En gelijk had ie. Er zijn weinig dingen zo ergerlijk als een klos (kiss) die een ogenschijnlijk goed geraakt punt vernachelt.
"Krijg nou wat. Die was toch perfect geraakt."
Nee, dat was ie niet.
"Waarom gebeurt zoiets nou weer?"
Omdat jij het LAAT gebeuren.
Een klos is uiterst irritant, maar het is geen pech. Het is - meestal - je eigen fout. Spelers die zo tussen de 0.400 en 0.700 waard zijn, moeten al heel vaak in staat zijn om een klos - of tenminste het gevaar van een klos - te zien aankomen. Voor de mannen van 1.000 is dat wel acht van de tien keer , en de topspelers beschouwen een klos alleen in zeldzame gevallen als "onvoorzienbaar" en dus pech.
Hier komen een paar klassiekers. Je zult de posities wel herkennen, en wellicht terugdenken aan alle keren dat je de rode knipperlichten negeerde.
In het eerste diagram is er eigenlijk niets te spelen van rood, dus het moet van geel: kort - lang - kort naar die vervelende zone halverwege de lange band. Je weet dat als de speelbal wat mee-effect ontwikkelt op de banden, dit punt al snel te kort wordt. Dus je speelt de gele aan zonder effect, of misschien zelfs met een vleugje contra. De lijn van de speelbal ziet er nu prima uit, hij is op koers naar de rode. Maar helaas: de gele is er eerder.
In het tweede diagram zou je graag de kortste route kiezen: van vier banden naar geel. Maar kun je de lijn kort genoeg maken? Je besluit om maar van vijf of zes banden te spelen, want dat is makkelijker en er ligt toch een "grote" derde bal. De rode steekt netjes twee keer over, en arriveert op tijd in de hoek boven geel om je duidelijk te maken dat je er weer eens ingestonken bent.
De derde positie zou niet te missen zijn met de speelbal vrij in de tafel, of een paar centimeter naar rechts. Nu is het wat lastiger: je kunt de rondspeler over drie banden niet halen, maar van vijf banden lijkt het een natuurlijk lijntje. En dat is het ook, alleen jouw vijf banden corresponderen netjes met de drie banden die de gele aflegt, ook op weg naar de rode bal. En hij is er eerder...
Een oplossing voor deze problemen heb ik niet in de aanbieding. Een paar millimeter hier of daar, en de afslag van de tafel zullen in de praktijk bepalen hoe je gaat proberen deze klossen te vermijden.
Mijn enige advies is: ga er anders mee om dan ik (in de afgelopen 35 jaar). Veel ervaring met het maken van deze punten heb ik niet, maar ik ben nogal een expert in het steeds opnieuw vinden van dezelfde klos. Als een internetsite mijn wachtwoord weigert, dan is mijn eerste reactie om datzelfde wachtwoord nog een keer te proberen. Er zit systeem in, wil ik maar zeggen.
Als je klosgevaar ziet, dan is dit je eerste prioriteit: vertrouw je intuïtie. Dat klosgevaar IS ER, je waarschuwingslampjes gingen niet voor niets branden. Dus het punt dat er ligt is bij deze geen opraper meer, ook niet als het er makkelijk uitziet. Maak een keuze, speel het punt niet hinkend op twee gedachten. Visualiseer de lijn van de speelbal, en ook die van bal twee. Heb je onderhandelingsruimte? Kun je de lijn korter of langer maken met snelheid? Zou een korte of juist heel lange afstoot kunnen helpen? Probeer die dingen thuis eens uit, of bespreek het stootbeeld met een sterkere speler.
Nog eentje voor de fijnproevers: sommige klosproblemen kun je alleen oplossen door DICHT BIJ de klos te blijven. Haal je die er met ruime marge uit, dan kun je het punt niet meer maken. Dus moet er met grote precisie worden gespeeld, en moeten de eerste en tweede bal elkaar rakelings missen.
In het TEP-toernooi in Amersfoort in 1981 had Raymond Ceulemans zo'n punt. Hij was al aan het voorbewegen, toen iemand in het publiek (erg hoorbaar) tegen zijn buurman zei: "Die bal zit in de klos". Ceulemans kwam overeind, draaide zich om en zei: "Niet als ik 'm speel."
Hoe dat afliep, dat kun je wel raden, denk ik.